किरातीहरुले घर स्थापना गरिसकेपछि गृह प्रवेश गर्ने संस्कार गर्दछ । यसलाई घरपैंचो समेत भनिन्छ । यस दिन घर बनाउने क्रममा काठको काम गर्ने सिकर्मीहरु, ढुङगा फुटाउने ब्यक्तिहरु, माटो मुछ्ने ब्यक्तिहरु, पर्खाल लगाउने डकर्मीहरु र ढुङगा माटो बोक्ने सबैजना लगायत घरभित्रको दाजुभाई र नरनाता ईष्टमित्रहरुलाई निमन्त्रणा गरिन्छ । गृह प्रवेशको दिन घरको मुलप्रवेश दुवार र मुल खाँबोको पुजा गरिन्छ ।
आवश्यक सामाग्रीहरु :
- वाबुकमा रक्सि, अदुवा, दही चामालको अक्षता
- काँसे थाल, एकमाना चामल, सिक्का पैसा,
- सिरु, दुबो, तितेपाती, फुलपाती,
- दसवटा दुनामा जाँडको छोक्रा (कोदो मर्चा मिसाएको)
- जोडी कलश, जोडि दियो र दुईजना कन्याकेटीहरु
- एउटा थुम्सेमा अन्न, खुर्पा, टेकुवा र एकजना बोक्ने ब्यक्ति
- एउटा भाले (ऐच्छिक)
गृह स्थापना पूजा विधि :
- दुई जना कन्या केटिहरुलाई कलश र दियो बोक्न पर्दछ । एकजना ब्यक्तिले थुन्से र टेकुवा बोक्न पर्दछ । कसैले जाँडको छोक्रा, कसैले अक्षता बोक्न पर्दछ र सबैजना घर बाहिर निस्कन पर्दछ ।
- त्यसपछि घरमुलीलाई मुल प्रवेश दुवारमा दियो बत्ति बाल्न लगाई ढोग गराउदै गृह प्रवेश प्रार्थना बाचन गरिदिन पर्दछ ।
- त्यसपछि कूबीमीले मुन्धुम बाचन गर्दै, मुल प्रवेश दुवारलाई भालेले छुवाउदै, रक्सिले छर्किन्दै पूजा गर्दछ । यतिबेला कूबीमीसंगै सबैले जाँडको छोक्रा र अक्षताले मुल प्रवेश दुवारलाई छर्किनु पर्दछ ।
- तेसपछि भित्र पसि घरलाई दाँया पारेर जाँडको छोक्रा र अक्षताले छर्काउदै एकफन्को घुम्नु पर्दछ । कोठा र तल्लाहरु भए सबै घुम्नु पर्दछ । अन्त्यमा मुल खाँबोलाई भालेले पुजा गर्न पर्दछ ।
- त्यसपछि भालेको घाँटीको भुत्ला, तयार पारि राखेको कलशको फुल र तितेपातीलाई सिरुले बाँधी मुल खाँबोमा झुण्डाई दिनु पर्दछ । मुल खाँबो नभए प्रवेश दुवारमा झुण्डाई दिनु पर्दछ ।
गृह प्रवेश प्रार्थना
हे सुम्निमा पारुहाङ ।
हे पिता पुर्खाहरु हो ।
हे यस ठाँउको सिमेभुमे नागनगेनीहरु हो ,
हे यस धर्तीको ढुङगा, माटो, बनस्पतीहरु हो ।
आजदेखी यस घरमा, सबै परिवारको
शिर उच्च राखि रक्षा गर्नुहोस,
सबैको सुस्वास्थय र दिर्घायु दिनुहोस ।
हे धर्ती ढुङगा, माटो, बनस्पतीहरु हो ।
सवैलाई आर्शिबाद दिनुहोस ।
हे पिता पुर्खाहरु हो,
हामीले जाँडरक्सी, अन्न, पैसा, दियो राखी,
तितेपाती र फुलको कलश राखी,
पूजा गरिरहेका छौं ।
यस घरमा कुनै आपत बिपत आई नलागोस ।
घर परिवार सदस्यहरुको
मनले चिताएको कुरा पुगिरहोस ।
बाजेबोजु, बुबाआमा, बालबच्चा
सबैको शिर सधै उच्च रहिरहोस ।
जय पिता पुर्खाहरु हो ।
जय सुम्नीमा पारुहाङ ।।
धन्यबाद ।
गृह प्रवेश मुन्धुम :
ऊदूहँ, पारुहँचेऊ, सूम्नीमा, नायूमाचेऊ । रक्षाकूप्पा, खचूलूप्पा, वाईलूङमे, वातूङमेचीवा, आथेपा चीखीम्हँपी या पोकूचीकपी, या चीखीम पोकानीवो, झारा साखेवा सूबीवाचेऊ, तूप्सूङपो, धीलूङपोचेऊ । ईसेका नपी न, ई खीमतँसूँपा, खीमतँसूँमाची, सीबीछाची मदीछाचीमी सायावरी साया पोकानीवो यालावा पोकानीवो । लावा मान्धाईके साया मान्धाईके, रुँरी मासानूम्वो, साखा मासानूम्वो । धलुङपोचेऊ, मुनाम्पोचेऊ, तूप्सूङपोचेऊ । नपी न खामबाखाप्ची, साम्लालो, पारुधी, मीकूछू, सीबूनाबगूना, सँरीवापा, झारकलो हूरीलोमा लोकीहँनीके, आम्नु मूङा खीतीहँनीके या सीतीहँनीके, या पीमा पीहँनीके चीखीम्हँपाङो नक चीखीम्क खीम्तँसूँपा, खीम्तँसूँमाची, झारा सीबीछाची मदीछाचीमी, सायावारी साया पोकानीवो, लावा मान्धाईके साया मान्धाईके, या लावा पोकानीवो । रुँरी मासानूम्वो साखा मासानूम्वो ।
कार्यक्रमको रुपरेखा :
(स्थान : प्रवेश दुवार)
- परिचय ग्रहण – घरमुली तथा निमन्त्रित ब्यक्तित्वहरु
- गृह प्रवेश संस्कारबारे जानकारी – संस्कार विभाग
- प्रवेश दुवारमा दियोबत्ति बाल्ने – घरमुली
- गृह प्रवेश प्रार्थना बाचन – संचालक
- गृह पूजा बिधी – कूबीमी
- सगुन बितरण – सत्कार बिभाग
- कन्याकेटीहरुलाई टिका तथा धामीलाई शिर उठाउनी – घरमुली बाट
गृह प्रवेश कार्यक्रम :
हङकङमा मौलिक किराती संस्कार अनुसार गृह प्रवेश कार्यक्रम गर्ने भए गृह प्रवेश कार्यक्रमको फारम भरि किराया हङकङमा बुझाउनु पर्नेछ । किराया हङकङले उपयुक्त समय मिलाई यस कार्यक्रमको आयोजना गरि दिने छ ।
कार्य बाँडफाँड
कार्यक्रम संचालन : छपाई, प्रचारप्रसार तथा संचालन विभाग
कार्यक्रम संयोजक : किरात धर्म संरक्षण तथा संस्कार विभाग
दुई जना कन्या : बाल, महिला, प्रौढ तथा स्वागत बिभाग
सगुन ब्यावस्था : सुम्निमा खानपान तथा भान्सा बिभाग
सगुन बितरण : अतिथि हेरबिचार तथा सत्कार बिभाग
डाउनलोड
गृह प्रवेशको फारम | एडिटेबल | प्रिन्टेबल |
गृह प्रवेश कार्यक्रम | एडिटेबल | प्रिन्टेबल |