साम्पाङ ७ः कर्म र क्रिया

नेपाली भाषाको व्याकरणिक व्यवस्थाअनुसार कर्म उद्देश्य (कर्ता) भएको वाक्यमा कर्मको लिङ्ग, वचन, पुरुष र आदरको आधारमा क्रियापद रहनुलाई कर्म र क्रियामा सङ्गति भनिन्छ । नेपाली भाषामा कर्म सङ्गति देखिन्छ । साम्पाङ भाषामा कर्म वाच्य नै नहुने भएकाले कर्म सङ्गति पाइँदैन ।

भाइ पिटियो ।नूछः याप्सूची ।
बहिनी पिटिई ।नीछा याप्सूची ।
हामी कुटियाौ ।कएका याप्सेमी ।
म कुटिएँ ।कँ याप्सामूङ ।
बुबा ढोगिनु भयो ।पापा सेवामीयूची ।
मामा भेटिनु भयो ।कँपा तोपूम्/तोपूची ।
चिठी लेखियो ।रु छाबूची ।
रुखहरू रोपिए ।पोः ची लिउची ।

अन्य संगतिहरुः

तयामा स्कुल जान्छिन्। उनी त्यहाँ पढ्छिन् ।तयामा नूवाखीम्खाती । खोमपी नेमातूई ।
चङ्खू घर जा । तँ पाठ लेख ।चङ्खू खीम् खाता । आना पढाछूमाको खा छाबू ।
बुबा आउनुभयो । म उहाँलाई ढोग्छु ।पापा छीँध । कँ खोलाई सेवामै ।
केटा लडछ तर ऊ हिमतदार छ ।वाच्छा घीसीधँस यँत खो मनत्यूको तूई ।
केटा लड्यो । उसले खुट्टा भाँच्यो ।वाच्छा धीसाँ । खोसा ला ओतू ।
खीयामा स्कुल जान्छे । उसको भाइ जाँदैन ।खीयामा नूवाखीम् खाती । खोमी नूछः खातीन ।
म र दिलूङ्मी सागै पढछौँ । हामी स्कुल पनि सँगै जान्छौँ ।कँ लो दिलूङ्मी लोङा नूमाम् । कएका नुवाखीम् मीसँ खातीम् ।
सूम्नीमा कहिले आयौ । तिमी अब कहिले जान्छौ ।सूम्नीमा हाल्लो तामा । आना हाल्लो खातीङ ।
भाइ कता हिाडिस् । ता यता आइज ।नूछः हाप्त खाताना । आना नापे बाना/भाना ।
बहिनी कता हिँड्यौ । तिमी यता आऊ ।नीछा हाप्त लाम्धूमाना । आना नापे बाना/भाना ।
मामा कता जाँदै हुनुहुन्छ । यता आउनुहोस् ।कँपा हाप्त खाइतीमी । आनानी नापेबानानी/भानानी ।
राम्रो भाइ ।धूङ्लीक नूछः ।
राम्री बहिनी ।धूङ्लीक नीछा ।
ठूलो खोचीलीप्पा ।ध्याप्पा खोचीलीप्पा ।
ठूली तयामा ।तँमा तयामा ।
अग्ला पारुहाङ ।रीपीको पारुहाङ ।
अग्ली नाईहोँमा ।रीपीको नाईहोँमा ।
कालाकेटाहरू बाटैबाटो गए ।मकचू वाच्छाची लामैलाम खाता ।
कालो केटा बाटैबाटो गयो ।मकचू वाच्छा लामैलाम खाता ।
सानी केटी घर गई ।चुकीको मीमाछा खाीम्खाता ।
सानी केटीहरू घर गए ।चुकीको मीमाछाची खाीम्खाता ।
रातो किताब पढ ।हालाला कितापा नेमा ।
रातो किताबहरू पढ ।हालाला कितापाची नेमा ।